<p>Ülkemizde son yıllarda giderek daha fazla gündeme gelen gayrimenkul sertifikası, ön ödemeli konut satışı ve karma sözleşmelerle birlikte “asli edim” kavramı da merak edilen hukuki terimler arasına girdi. </p> <p>Paylaşılan detaylara göre özellikle yatırımcılar, sertifika biriktirerek konut alma süreçlerinde ya da uzun vadeli alım-satım sözleşmelerinde “asli edim hakkı” ile karşılaştıklarında bu kavramın tam olarak ne ifade ettiğini sorguluyor.</p> <p>Hukuk dilinde “asli edim”, bir sözleşmenin tarafları için temel borç ve yükümlülüğü ifade ediyor. Örneğin bir satım sözleşmesinde satıcının asli edimi, malı alıcıya teslim etmek; alıcının asli edimi ise satış bedelini ödemek.</p> <p>Kirada, kiraya verenin asli edimi kullanımı devretmek, kiracının asli edimi ise kira bedelini ödemek. Bu çerçevede tali (yan) edimler; gecikme faizi, cezai şart, teminat gibi, sözleşmenin asıl amacına yardımcı nitelikteki yükümlülükler olarak öne çıkıyor.</p> <p>Gayrimenkul sertifikası gibi yeni finansal modellerde ise “asli edim hakkı” ifadesi, yeterli sayıda sertifika biriktiren yatırımcının, bu sertifikaları nakde çevirmek yerine doğrudan taşınmaza dönüştürmesini ifade ediyor.</p> <p><img src='/resim/tamboyut/MjQ3OTk4Mj-asli-edim-nedir.jpg'/></p> <p>Yani yatırımcı, proje kapsamında belirlenen daire veya bağımsız bölümü seçerek, sözleşmenin temel edimini talep etme hakkını kullanıyor. Bu nedenle “asli edim”, sadece teorik bir kavram olmaktan çıkıp, doğrudan konuta erişim, mülkiyet devri ve yatırımın somut bir varlığa dönüşmesi anlamına geliyor.</p> <p>Uzmanlar konu ile ilgili olarak yaptıkları açıklamalarda asli edimin doğru tanımlanmadığı, sınırlarının net çizilmediği sözleşmelerde uyuşmazlık riskinin ciddi biçimde arttığına dikkat çekiyor.</p> <p>Özellikle uzun vadeli projelerde, teslim tarihi, teslimin kapsamı, bağımsız bölümün nitelikleri, ödeme koşulları ve bedelin neyi kapsadığı gibi unsurların ayrıntılı biçimde yazılmaması halinde, tarafların hangi yükümlülüğün “asli” sayılacağı konusunda karşı karşıya geldiği belirtiliyor.</p> <p>Özellikle konut, arsa, ofis gibi yüksek meblağlı işlemlerde, asli edimin kapsamını netleştiren hükümler hem olası davaların önüne geçiyor hem de taraflar arasındaki güveni artırıyor. Böylece “asli edim”, kavramsal bir terim olmaktan çok, doğrudan mülkiyet, barınma ve yatırım güvencesiyle bağlantılı kritik bir hukuki zemin haline geliyor.</p>
Asli edim nedir?
Asli Edim; gayrimenkul sertifikası sahibi yatırımcıların, projeden stediği daire için gerekli sertifikayı biriktirdikten sonra daire seçim hakkı elde etmesini ifade eder.